به نقل از خبرگزاری ایرنا:
شهرستان مرزی آستارا با برخورداری هم‌زمان از سه گمرک فعال، دروازه ورودی ایران به منطقه اوراسیا به شمار می‌رود که می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای ظرفیت مراودات تجاری با کشورهای منطقه باشد و در این مسیر نیازمند توجه ویژه مسئولان امر است.
شهرستان آسگمرک آستارا، شاهراه تجاری ایران و اوراسیا و نیازمند توجه ویژه
شهرستان مرزی آستارا با برخورداری هم‌زمان از سه گمرک فعال، دروازه ورودی ایران به منطقه اوراسیا به شمار می‌رود که می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای ظرفیت مراودات تجاری با کشورهای منطقه باشد و در این مسیر نیازمند توجه ویژه مسئولان امر است.
شهرستان آستارا که با جمعیت حدود ۹۵ هزار نفر حدود ۴۳۰ کیلومترمربع وسعت دارد و در همسایگی کشور جمهوری آذربایجان واقع شده است با وجود برخورداری از سه گمرک زمینی، دریایی و ریلی به کشورهای اوراسیا و حاشیه دریای خزر دسترسی خوبی دارد.
برخلاف سایر نقاط کشور از جمله بنادر جنوبی که ممکن است فعالیتشان تحت‌تأثیر برخی محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها قرار داشته باشد، آستارا در بحث تجارت ظرفیت بسیار زیادی دارد؛ چنانچه طبق آمارهای بخش صنعت و معدن این شهرستان در چهار‌ماهه امسال فقط از طریق گمرک ریلی حدود ۴۰ هزار تن تخته نراد و ام‌دی‌اف وارد و حدود ۷۰ هزار تن سیمان و مصالح ساختمانی صادر شده است.
همچنین از طریق گمرک آبی آستارا ۲۷ هزار و ۸۱۷ تن چوب آلات واردات و ۳۶ هزار و ۷۱۰ تن انواع کاشی، سیمان و مصالح ساختمانی صادر شده ضمن آنکه اینها علاوه بر ترانزیت کالا از گمرکات این شهرستان مرزی از جمله عبور ۴۰ هزار تن آرد و غلات از کشور روسیه به مقصد عراق است.
در این میان محصولات کشاورزی بیشترین حجم تجارت گمرکات آستارا را تشکیل می‌دهد که البته میزان آن در تمام فصول یکسان نیست و بیشتر صادرات در ۶ماهه اول سال شامل میوه‌های فصلی و جالیزی، صیفی، سبزیجات، سیر، هندوانه، فلفل‌دلمه‌ای، کاهو، کلم سبز و قرمز، گیلاس، زردآلو، هلو و ۶ماهه دوم کیوی، پرتقال، سیب درختی و انار که این خود به مفهوم تردد حدود ۱۵۰ دستگاه تریلی در روز است.
آمارها اگرچه روند روبه‌رشدی را به نسبت سال گذشته نشان می‌دهد؛ اما باتوجه‌به اینکه سهم تجارت گمرکات آستارا در نتیجه مسائل و تنش‌های سیاسی – نظامی ماه‌های اخیر روسیه و اوکراین به‌عنوان فرصتی بسیار مناسب برای صادرات محصولات و کالاهای ایرانی به کشورهای مشترک‌المنافع و منطقه اوراسیا می‌توانست بیش از اینها باشد، قابل‌قبول نیست.
گمرکات این شهرستان که می‌توانست در این روزها به‌عنوان شاهراه تجاری ایران با کشورهای مشترک‌المنافع و سایر کشورهای حوزه دریای خزر به‌ویژه روسیه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای منطقه و جهان عمل کند، متأسفانه با وجود ظرفیت‌های بسیار تا کنون چنان که بایدوشاید موردتوجه قرار نگرفته و در واقع الزامات اداری، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و زیربنایی در این شهرستان فراهم نیست.
صادرات و واردات بیش از ۲۱۴ میلیون دلار کالا
سرپرست اداره کل گمرک آستارا در رابطه صادرات غیرنفتی تشریح کرد: ۳۰۷ هزار و ۶۴۱ تن کالا باارزش ۱۷۷ میلیون و ۳۱۱ هزار و ۵۶۸ دلار از طریق سه گمرک ریلی، زمینی و دریایی از ابتدای فروردین تا اواخر تیر امسال صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۵ درصد از لحاظ وزنی و ۷۰ درصد از لحاظ ارزشی رشد داشته است.
این کالاها شامل محصولات کشاورزی و باغی (انواع کلم و کاهو، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز، سیر خشک، هویج، بادمجان، سبزی تازه، بلال سبز، خرما، پرتقال، کیوی، کشمش، هندوانه و سیب درختی)، محصولات پتروشیمی (کامپاند پلی‌اتیلن، گرانول پلی‌اتیلن)، کاشی، سرامیک و انواع سنگ‌های ساختمانی، انواع آبزیان (ماهی زنده و لاشه ماهی)، مصنوعات پلاستیکی (ظروف یکبار مصرف، نایلکس و دمپایی پلاستیکی)، محصولات معدنی و لبنیات بوده است.
65 هزار و ۱۷۳ تن کالا باارزش ۳۷ میلیون و ۲۵۹ هزار و ۵۶ دلار از طریق گمرک‌های ریلی، زمینی و دریایی آستارا در مدت یاد شده وارد کشور شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به میزان ۶ درصد از لحاظ ارزشی رشدیافته است.
همچنین به میزان ۹۶ هزار و ۵۹۹ تن کالا از طریق گمرکات آستارا از کشور ترانزیت شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به میزان ۳۲ درصد از لحاظ وزنی رشد داشته و شامل البسه، لوازم‌خانگی (مبلمان و سرویس خواب)، لوازم و ظروف آشپزخانه، لاستیک، چای و برنج بوده است.
چالش‌های سد راه ارتقای مراودات تجاری
مهم‌ترین مشکل در مرز زمینی مربوط به وضعیت پل مرزی بین ایران و جمهوری آذربایجان است تا جایی که عرض بسیار کم و قدمت بالای این پل به کاهش ظرفیت تردد تریلرها از آن منجر شده است.
نواقص موجود در پایانه مرزی و گمرک آستارا از جمله محوطه‌سازی و ایجاد پست ایکس ری جدید نیز از دیگر مشکلات است که با افزایش قابل‌توجه صادرات از ایران در ۶ماهه دوم سال به‌ویژه به کشور روسیه و حجم بالای ترددها آن را بیش‌ازپیش برجسته می‌کند.
نبود پایانه صادراتی مجهز به سردخانه دارای ظرفیت مناسب در کنار هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، کمبود کانتینرهای یخچال‌دار و خودروهای سنگین استاندارد دارای مجوز تردد بین‌المللی در شهرستان آستارا از دیگر مشکلات است.
نبود مکانی جهت اسکان و خواب موقت کامیون‌های حامل محصولات صادراتی نیز یکی از معضلات مسبب ترافیک در مرکز این شهرستان است که گاه موجب تنش‌های اجتماعی می‌شود و باید برای حل آن چاره فوری اندیشیده شود.
وضعیت شرکت انبارهای عمومی، هزینه‌های دریافتی و اختصاص لاینی برای موقعیت‌های فوری و غیرمترقبه از نظر پدافند غیرعامل نیز ضروری است و باید به جد موردتوجه مسئولان امر قرار بگیرد.
مرز دریایی این شهرستان با حدود ۶۰ هکتار وسعت دارای ظرفیت بسیار بالایی برای انجام مبادلات تجاری در دریای خزر است که متأسفانه به علت عمق کم ناشی از رسوب‌گذاری بالای دهانه بندر و اجرانشدن صحیح لای‌روبی در حال حاضر امکان تردد کشتی‌هایی با ظرفیت بالا را ندارد.
باتوجه‌به قرارداد منعقده بین ایران و جمهوری آذربایجان، طرف مقابل باید نسبت به تکمیل پروژه راه‌آهن آستارا – آستارا در بازه زمانی مشخص اقدام می‌کرد که انجام ندادن کامل تعهدات از سوی آذربایجان وضعیت کنونی بارانداز ریلی را در این شهرستان رقم زده است.
افزایش تجارت با همسایگان حاصل تسهیلگری دولت سیزدهم است
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و عراق گفت: اقدامات دولت سیزدهم با ایجاد تسهیلات در گمرک، شرایط پولی و مالی و توافقنامه‌های اقتصادی منجر به افزایش تجارت با همسایگان شد.
این موضوع را می‌توان دررابطه‌با عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای، تجارت با کشورهای همسایه، امضای توافقنامه‌های اقتصادی با روسیه و چین، فراهم‌کردن امکانات فیزیکی، تسهیل شرایط پولی و مالی، تسهیلات گمرکی مشاهده کرد که با توجه ویژه به این شاخصه‌ها، نتایج مثبتی به‌دست‌آمده است.
مجموع این شرایط آثار مثبتی را نشان می‌دهد که برخلاف همه مشکلات منطقه‌ای و غیر منطقه‌ای و تحریم‌ها، رشد مناسبی را تجربه کرده‌ایم که این روند جز با دنبال‌کردن سیاست‌های درست امکان‌پذیر نبود.
۱۵ کشور همسایه ایران سالانه یک هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار کالا را با یکدیگر مبادله می‌کنند که ایران ظرفیت کافی و استاندارد لازم برای دستیابی به ۳۰۰ میلیارد دلار از این صادرات و واردات را دارد و می‌تواند به آن دست پیدا کند.
روند دستیابی به این هدف در دولت سیزدهم آغاز شده که با ایجاد تسهیلات و مقدمات لازم ادامه‌دار نیز خواهد شد که نشانه‌های رشد را نیز در تجارت یک سال اخیر شاهد بوده‌ایم و دولت سیزدهم توانست مسیر را در تجارت با همسایگان هموار کند.
تارا که با جمعیت حدود ۹۵ هزار نفر حدود ۴۳۰ کیلومترمربع وسعت دارد و در همسایگی کشور جمهوری آذربایجان واقع شده است با وجود برخورداری از سه گمرک زمینی، دریایی و ریلی به کشورهای اوراسیا و حاشیه دریای خزر دسترسی خوبی دارد.
برخلاف سایر نقاط کشور از جمله بنادر جنوبی که ممکن است فعالیتشان تحت‌تأثیر برخی محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها قرار داشته باشد، آستارا در بحث تجارت ظرفیت بسیار زیادی دارد؛ چنانچه طبق آمارهای بخش صنعت و معدن این شهرستان در چهار‌ماهه امسال فقط از طریق گمرک ریلی حدود ۴۰ هزار تن تخته نراد و ام‌دی‌اف وارد و حدود ۷۰ هزار تن سیمان و مصالح ساختمانی صادر شده است.
همچنین از طریق گمرک آبی آستارا ۲۷ هزار و ۸۱۷ تن چوب آلات واردات و ۳۶ هزار و ۷۱۰ تن انواع کاشی، سیمان و مصالح ساختمانی صادر شده ضمن آنکه اینها علاوه بر ترانزیت کالا از گمرکات این شهرستان مرزی از جمله عبور ۴۰ هزار تن آرد و غلات از کشور روسیه به مقصد عراق است.
در این میان محصولات کشاورزی بیشترین حجم تجارت گمرکات آستارا را تشکیل می‌دهد که البته میزان آن در تمام فصول یکسان نیست و بیشتر صادرات در ۶ماهه اول سال شامل میوه‌های فصلی و جالیزی، صیفی، سبزیجات، سیر، هندوانه، فلفل‌دلمه‌ای، کاهو، کلم سبز و قرمز، گیلاس، زردآلو، هلو و ۶ماهه دوم کیوی، پرتقال، سیب درختی و انار که این خود به مفهوم تردد حدود ۱۵۰ دستگاه تریلی در روز است.
آمارها اگرچه روند روبه‌رشدی را به نسبت سال گذشته نشان می‌دهد؛ اما باتوجه‌به اینکه سهم تجارت گمرکات آستارا در نتیجه مسائل و تنش‌های سیاسی – نظامی ماه‌های اخیر روسیه و اوکراین به‌عنوان فرصتی بسیار مناسب برای صادرات محصولات و کالاهای ایرانی به کشورهای مشترک‌المنافع و منطقه اوراسیا می‌توانست بیش از اینها باشد، قابل‌قبول نیست.
گمرکات این شهرستان که می‌توانست در این روزها به‌عنوان شاهراه تجاری ایران با کشورهای مشترک‌المنافع و سایر کشورهای حوزه دریای خزر به‌ویژه روسیه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای منطقه و جهان عمل کند، متأسفانه با وجود ظرفیت‌های بسیار تا کنون چنان که بایدوشاید موردتوجه قرار نگرفته و در واقع الزامات اداری، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و زیربنایی در این شهرستان فراهم نیست.
صادرات و واردات بیش از ۲۱۴ میلیون دلار کالا
صادرات و واردات بیش از ۲۱۴ میلیون دلار کالاسرپرست اداره کل گمرک آستارا در رابطه صادرات غیرنفتی تشریح کرد: ۳۰۷ هزار و ۶۴۱ تن کالا باارزش ۱۷۷ میلیون و ۳۱۱ هزار و ۵۶۸ دلار از طریق سه گمرک ریلی، زمینی و دریایی از ابتدای فروردین تا اواخر تیر امسال صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۵ درصد از لحاظ وزنی و ۷۰ درصد از لحاظ ارزشی رشد داشته است.
این کالاها شامل محصولات کشاورزی و باغی (انواع کلم و کاهو، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز، سیر خشک، هویج، بادمجان، سبزی تازه، بلال سبز، خرما، پرتقال، کیوی، کشمش، هندوانه و سیب درختی)، محصولات پتروشیمی (کامپاند پلی‌اتیلن، گرانول پلی‌اتیلن)، کاشی، سرامیک و انواع سنگ‌های ساختمانی، انواع آبزیان (ماهی زنده و لاشه ماهی)، مصنوعات پلاستیکی (ظروف یکبار مصرف، نایلکس و دمپایی پلاستیکی)، محصولات معدنی و لبنیات بوده است.
65 هزار و ۱۷۳ تن کالا باارزش ۳۷ میلیون و ۲۵۹ هزار و ۵۶ دلار از طریق گمرک‌های ریلی، زمینی و دریایی آستارا در مدت یاد شده وارد کشور شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به میزان ۶ درصد از لحاظ ارزشی رشدیافته است.
همچنین به میزان ۹۶ هزار و ۵۹۹ تن کالا از طریق گمرکات آستارا از کشور ترانزیت شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به میزان ۳۲ درصد از لحاظ وزنی رشد داشته و شامل البسه، لوازم‌خانگی (مبلمان و سرویس خواب)، لوازم و ظروف آشپزخانه، لاستیک، چای و برنج بوده است.
چالش‌های سد راه ارتقای مراودات تجاری
مهم‌ترین مشکل در مرز زمینی مربوط به وضعیت پل مرزی بین ایران و جمهوری آذربایجان است تا جایی که عرض بسیار کم و قدمت بالای این پل به کاهش ظرفیت تردد تریلرها از آن منجر شده است.
نواقص موجود در پایانه مرزی و گمرک آستارا از جمله محوطه‌سازی و ایجاد پست ایکس ری جدید نیز از دیگر مشکلات است که با افزایش قابل‌توجه صادرات از ایران در ۶ماهه دوم سال به‌ویژه به کشور روسیه و حجم بالای ترددها آن را بیش‌ازپیش برجسته می‌کند.
نبود پایانه صادراتی مجهز به سردخانه دارای ظرفیت مناسب در کنار هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، کمبود کانتینرهای یخچال‌دار و خودروهای سنگین استاندارد دارای مجوز تردد بین‌المللی در شهرستان آستارا از دیگر مشکلات است.
نبود مکانی جهت اسکان و خواب موقت کامیون‌های حامل محصولات صادراتی نیز یکی از معضلات مسبب ترافیک در مرکز این شهرستان است که گاه موجب تنش‌های اجتماعی می‌شود و باید برای حل آن چاره فوری اندیشیده شود.
وضعیت شرکت انبارهای عمومی، هزینه‌های دریافتی و اختصاص لاینی برای موقعیت‌های فوری و غیرمترقبه از نظر پدافند غیرعامل نیز ضروری است و باید به جد موردتوجه مسئولان امر قرار بگیرد.
مرز دریایی این شهرستان با حدود ۶۰ هکتار وسعت دارای ظرفیت بسیار بالایی برای انجام مبادلات تجاری در دریای خزر است که متأسفانه به علت عمق کم ناشی از رسوب‌گذاری بالای دهانه بندر و اجرانشدن صحیح لای‌روبی در حال حاضر امکان تردد کشتی‌هایی با ظرفیت بالا را ندارد.
باتوجه‌به قرارداد منعقده بین ایران و جمهوری آذربایجان، طرف مقابل باید نسبت به تکمیل پروژه راه‌آهن آستارا – آستارا در بازه زمانی مشخص اقدام می‌کرد که انجام ندادن کامل تعهدات از سوی آذربایجان وضعیت کنونی بارانداز ریلی را در این شهرستان رقم زده است.
افزایش تجارت با همسایگان حاصل تسهیلگری دولت سیزدهم است
رئیس اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و عراق گفت: اقدامات دولت سیزدهم با ایجاد تسهیلات در گمرک، شرایط پولی و مالی و توافقنامه‌های اقتصادی منجر به افزایش تجارت با همسایگان شد.
این موضوع را می‌توان دررابطه‌با عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای، تجارت با کشورهای همسایه، امضای توافقنامه‌های اقتصادی با روسیه و چین، فراهم‌کردن امکانات فیزیکی، تسهیل شرایط پولی و مالی، تسهیلات گمرکی مشاهده کرد که با توجه ویژه به این شاخصه‌ها، نتایج مثبتی به‌دست‌آمده است.
مجموع این شرایط آثار مثبتی را نشان می‌دهد که برخلاف همه مشکلات منطقه‌ای و غیر منطقه‌ای و تحریم‌ها، رشد مناسبی را تجربه کرده‌ایم که این روند جز با دنبال‌کردن سیاست‌های درست امکان‌پذیر نبود.
۱۵ کشور همسایه ایران سالانه یک هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار کالا را با یکدیگر مبادله می‌کنند که ایران ظرفیت کافی و استاندارد لازم برای دستیابی به ۳۰۰ میلیارد دلار از این صادرات و واردات را دارد و می‌تواند به آن دست پیدا کند.
روند دستیابی به این هدف در دولت سیزدهم آغاز شده که با ایجاد تسهیلات و مقدمات لازم ادامه‌دار نیز خواهد شد که نشانه‌های رشد را نیز در تجارت یک سال اخیر شاهد بوده‌ایم و دولت سیزدهم توانست مسیر را در تجارت با همسایگان هموار کند.
بدون دیدگاه